Hoe signaleer je psychische klachten bij werknemers?
Psychische klachten zijn vaak moeilijk herkenbaar, zowel voor medewerkers zelf als voor leidinggevenden. Maatwerk is het kernwoord als het om signaleren gaat. Signalen kunnen door verschillende mensen zeer verschillend geïnterpreteerd worden en daarom is het belangrijk zelf niet te veel in te vullen voor de medewerker.
Op welke signalen moet je letten?
Veel werknemers negeren signalen bij zichzelf, daarom is het extra belangrijk dat de omgeving zich bewust is van de eerste signalen van stressklachten. De meest voorkomende vroege signalen zijn:
- Plotseling verzuim
Onverwacht verlof aanvragen op zeer korte termijn of voor een lange tijd - Afwijkend gedrag
Een werknemer die anders veel vertelt, is bijvoorbeeld plotseling heel stil, of omgekeerd. - Snel geïrriteerd zijn
- Besluiteloosheid
Meer dan voorheen moeite met beslissingen nemen - Vermoeidheid
Vaak door slecht slapen - Vergeetachtigheid
- Minder betrokken zijn
Minder interesse in collega’s en het werk - Onverklaarbare lichamelijke klachten
Zoals hoofdpijn en slapeloosheid
Psychisch
- De medewerker heeft concentratieproblemen, last van piekeren, slaapt slecht, is gespannen, is lusteloos, ziet het niet meer scherp, of verliest makkelijk overzicht.
- De medewerker wordt steeds cynischer over de werkdruk, de werkactiviteiten en heeft steeds meer moeite met veranderingen.
- De medewerker is vaker ontevreden en sneller geïrriteerd dan anders, geeft aan nergens meer plezier in te hebben.
- Angstklachten als schrikachtig zijn, onbestemde angstgevoelens, beven, angst- of paniekaanvallen, bang om alleen thuis te zijn.
Lichamelijk
- De medewerker voelt zich moe, komt mat over en heeft een lagere productiviteit.
- De medewerker heeft steeds meer lichamelijke klachten. Een eventueel doktersbezoek helpt niet.
- De medewerker praat over pijnklachten zonder duidelijke oorzaak.
- Komt onder invloed naar het werk of met een kater.
Functioneren
- Motivatie en werkgeluk zijn verminderd. De medewerker heeft nergens meer zinin of belangstelling voor.
- Signalen in het gedrag, bijvoorbeeld minder functioneren of lagere productiviteit, minder contact zoeken met collega’s, of anders omgaan met klanten.
- Medewerker vraagt om taak- of urenvermindering of laat privé alles vallen om het werk vol te kunnen houden.
- De medewerker komt vaker laat of meldt zich vaker ziek.
Deze signalen kunnen duiden op psychische klachten. Signalen zijn zeer persoonsafhankelijk en moeilijk op waarde te schatten. Ga daarom liever het gesprek aan en durf vragen te stellen.
Bronnen:
NVAB – Vroegtijdig herkennen van signalen helpt langdurig psychisch verzuim voorkomen
Han – Signaleer op tijd veranderend gedrag
AWVN – Hoe u risicofactoren op het werk vermindert en reageert op vroege signalen
Wellicht ook interessant
Workshop Wendbaarheid – Meld je nu aan!
Heb jij als HR-professional in je werkomgeving te maken met transities óf staat je organisatie op het punt om nieuwe werkmethoden te gaan doorvoeren? Wil je mensen en teams graag ondersteunen bij deze veranderingen, zodat zij het maximale uit zichzelf kunnen halen? Dan is de workshop ‘Wendbaarheid’ interessant voor jou!
Checklist voor gesprek over psychische klachten
Als leidinggevende kun je een gesprek met je medewerker beginnen wanneer je vermoedens hebt dat hij of zij kampt met psychische problemen. Dit zijn lastige gesprekken waarop je je goed moet voorbereiden.
Hoe maak je signalen van psychische klachten bespreekbaar?
Als leidinggevende vermoed je psychische klachten bij je medewerker en wil je hem helpen, maar je medewerker vertelt niks uit zichzelf, je denkt dat hij het te privé vindt om met je te bespreken. Je ziet dat gedrag verandert bij je medewerker, maar hij bemerkt dit zelf niet of komt niet naar jou toe.