Wat je cultuurthermometer registreert terwijl jouw dashboard groen blijft
Je verzuimcijfers zijn stabiel. De spreadsheets kleuren groen, maar je voelt aan je water dat er iets broeit in de organisatie. Teams zijn stiller tijdens overleggen en mensen lopen langs elkaar heen in de wandelgangen zonder dat praatje wat er normaal was. De energie is weg, maar niemand valt uit. Nog niet.
Je herkent het gevoel vast, die spanning die je niet helemaal kunt plaatsen. Medewerkers doen hun werk, maar de vonk ontbreekt. Ze zijn er wel, maar eigenlijk ook weer niet. En jij vraagt je af wat er nu precies aan de hand is. In deze blog lees je hoe je de signalen herkent voordat ze zich vertalen naar verzuim.
Verzuim komt nooit uit het niets
Verzuim is het laatste hoofdstuk van een verhaal dat veel eerder begon. Het is de thermometer die pas rood kleurt als de koorts al dagen, weken woekert. De cijfers op je dashboard vertellen wat er vorige maand gebeurde, niet wat er vandaag speelt.
Wat HR vaak eerder ziet dan het mooiste dashboard of de slimste spreadsheet: teams die vermoeid raken, spanningen die oplopen, werkdruk die sluipend toeneemt. Als je weet waarnaar je kijkt, registreer je deze signalen real-time, daar is geen technologie voor nodig.
De signalen die je over het hoofd ziet
Als directeur focus je op resultaten, deadlines, targets. Logisch. Maar ondertussen gebeurt er van alles wat geen plek krijgt in je rapportages.
De betrokken collega die altijd extra taken oppakte, zegt ineens vaker nee. Teamoverleggen worden functioneler, het informele praatje verdwijnt. Mensen nemen pauzes apart in plaats van samen. Kleine ergernissen escaleren en worden conflicten. De Jan-index stijgt: steeds dezelfde medewerkers melden zich kort ziek, komen terug, vallen weer uit.
Dit zijn geen losse incidenten, het zijn patronen. Symptomen van een organisatie die onder druk staat.
Wat artsen zien in de spreekkamer
Bedrijfsartsen hebben een uniek perspectief. Zij zien wat managers missen. Als medewerkers uitvallen, blijkt in de spreekkamer misschien wel dat drie collega’s uit hetzelfde team al maanden slecht slapen. Dat vijf mensen van dezelfde afdeling kampen met hoofdpijn. Dat tien collega’s uit verschillende teams worstelen met dezelfde frustratie over onduidelijke prioriteiten.
Los van elkaar lijken het medische klachten. Samen vertellen ze het verhaal van een organisatie die schuurt. Want wat er in de spreekkamer gebeurt, weerspiegelt wat er op de werkvloer speelt.
Bij Van Altena & de Jongh zien we dit dagelijks. Marieke Bon, een van onze artsen, zegt het treffend: “90 procent van wat ik zie gaat over mensen die vastlopen in het systeem. Niet over mensen die ziek zijn.”
Van individu naar organisatie
De meeste organisaties behandelen verzuim als individueel probleem. Medewerker X is ziek, dus medewerker X moet beter worden. Maar boven een bepaald verzuimpercentage heb je geen medisch probleem meer. Je hebt een managementprobleem.
Pieter de Jongh, grondlegger van onze aanpak, stelde het al: “Er is een omslagpunt waarbij verzuim niet meer over individuen gaat, maar over je organisatie. Dan moet je stoppen met symptoombestrijding en naar het systeem kijken.”
Want achter elke burn-out zit een team dat te lang te hard liep. Achter frequent kortdurend verzuim zit vaak onduidelijk leiderschap en achter langdurig verzuim zit regelmatig een onopgelost conflict.
Wat je morgen kunt doen
Je hoeft niet te wachten tot de cijfers rood kleuren. Je kunt morgen al beginnen met deze stappen.
Vraag HR om patronen in plaats van percentages. Niet hoeveel mensen ziek zijn, maar welke teams kwetsbaar zijn. Plan een koffiegesprek met drie willekeurige medewerkers uit verschillende afdelingen. Vraag wat hen energie geeft en wat energie kost. Kijk welke signalen je al maanden ziet maar niet benoemd hebt.
De vraag die ertoe doet
Durf jij te kijken naar wat er echt speelt, voordat het verzuim wordt? We kijken graag met je mee.
Wellicht ook interessant
De Jan-index: Waarom bepaalde medewerkers steeds uitvallen (en wat dat zegt over je organisatie)
Jan valt steeds uit. Een week ziek, een maand werken, weer ziek. HR zucht. Maar wat als Jan niet het probleem is, maar het symptoom?
Webinar ACT en werkstress
Schrijf je nu in voor het webinar met Drs. Ard van Oosten op 12 december aanstaande. Het webinar staat in het teken van ACT als methode om flexibel om te gaan met stress en uitdagingen in het leven.
Altijd ‘aan’? Over werk, privé en gezonde grenzen
De grens tussen werk en privé is niet meer zo scherp als vroeger. Hoe gaan we daar gezond mee om? Dit artikel biedt inzichten en praktische handvatten voor zowel werkgevers als werknemers, en laat zien hoe verschillende werkstijlen kunnen samenwerken in de moderne organisatie.